Hayvan refahı, sağlık ve sürdürülebilirliğin bağlantısı

Tarımda sürdürülebilirlik, karbon emisyonlarını azaltmanın ötesine geçerek insanlar, ekosistemler ve hayvanların refahını da kapsar.
Hayvan refahı, hayvanların fiziksel ve zihinsel açıdan iyi olma halini kapsar, ideal beslenme ve barınma şartları sunulmasını ve hastalıklardan korunmaya yönelik tedavilerin uygulanmasını sağlar. Yüksek refah standartları sayesinde, hayvanlar acı, korku ve sıkıntıdan uzak bir şekilde yaşayarak doğal davranışlarını sergileyebilirler; bu, refah ve kalite değerlendirme programlarında yaygın olarak kabul edilen “Beş Özgürlük” kriteri ile uyumludur.
Tüketici talebinde hayvan refahı
Tüketici bilinci ve hayvan refahına duyulan endişe dünya çapında artmaktadır. Bu eğilim, bilgiye daha fazla erişim ve etik tüketim konusunda artan vurgu ile desteklenmektedir. İstatistikler, hayvan refahının tüketici satın alma kararlarında önemli bir faktör olduğunu göstermektedir:
- Avrupa Komisyonu tarafından 2023'te yapılan bir araştırmaya göre, AB vatandaşlarının %91'i çiftlik hayvanlarının refahını sağlamanın önemli olduğunu düşünmektedir.
- NSF tarafından 2024'te yapılan bir anket, tüketicilerin %67'sinin hayvan refahının satın alma kararlarını etkilediğini belirtmiştir. Diğer taraftan, ankete katılanların sadece %38'i gıda için yetiştirilen hayvanların refahı ile ilgili standartlar hakkında yeterli bilgiye sahip olduklarını ortaya koymuştur.
- Et Enstitüsü ve Gıda Sanayi Derneği tarafından hazırlanan Power of Meat raporuna göre, tüketicilerin üçte birinden fazlası, gezegen (%38), insanlar (%36) ve hayvan refahı (%34) konularını ele alan "daha iyi" seçenekleri aramaktadır.
Bu istatistikler, hayvan refahının tüketiciler için önemini vurgulamakta ve işletmelerin uygulamalarını tüketici beklentileriyle uyumlu hale getirme ihtiyacını ortaya koymaktadır.
İşletmelerin sağlık ve refah taahhütleri
Önde gelen tarım ve gıda şirketleri ve organizasyonları, tüketici talebi, sürdürülebilir ve etik gıda üretimindeki rollerinin fark edilmesiyle, gün geçtikçe daha yüksek hayvan refahı standartlarını taahhüt etmektedirler.
- Defra'nın stratejisi, Birleşik Krallık ticaret anlaşmaları ve tarım politikalarına yüksek refah standartlarını entegre ederek, bu standartları ithalat için korumayı ve dünya çapında teşvik etmeyi hedeflemektedir.
- Amerika Birleşik Devletleri Sürdürülebilir Sığır Eti Yuvarlak Masası (USRSB), hayvan refahını sürdürülebilir sığır eti üretimi için temel bir unsur olarak görmekte ve insancıl, bilimsel temellere dayalı uygulamaları, sürekli iyileştirmeyi ve şeffaflığı savunmaktadır.
Hayvan refahını desteklemek için sağlığı teşvik etmek
Hayvan refahı, gıda kalitesini, güvenliğini ve sürdürülebilirliğini etkiler. "Acı, yaralanma ve hastalıktan kurtulma özgürlüğü" de dahil olmak üzere Beş Özgürlük kriteri, OIE, FAO ve EFSA tarafından tanınan hayvan sağlığı ve refahı arasındaki bağı vurgular. İyi refah uygulamaları, daha sağlıklı hayvanlar üretir; bu hayvanlar daha kaliteli et, süt veya yumurta üretir, hastalık oranları düşer, antibiyotik kullanımı minimize edilerek antibiyotik direnci riski azaltılabilir. Ayrıca, sürdürülebilir refah uygulamaları, verimli kaynak kullanımını teşvik ederek hayvansal gıda üretiminin çevresel ayak izini azaltmaya yardımcı olur.
Mikotoksinler
Mikotoksinler, belirli mantarlar tarafından üretilen toksik bileşiklerdir ve bağışıklık baskılanması, organ hasarı ve azalmış üreme performansı gibi sorunlara yol açarak hayvan sağlığını ve verimliliğini tehdit eder; ciddi vakalar, artan ölüm oranlarına yol açabilir. Alltech'in, 56 denemede 15.246 hayvanla yaptığı (etlik piliç ve yumurta tavuğu) meta-analizler, mikotoksin maruziyeti sırasında maya hücre duvarı ekstraktı gibi etkili adsorbanların kullanımının hayvan sağlığını iyileştirdiğini, büyüme sorunlarını azalttığını, yem verimini artırdığını ve ölüm oranlarını düşürdüğünü göstermiştir.
Topallık
Topallık, hayvancılıkta önemli bir refah sorunudur ve hareket kabiliyetini, verimliliği ve genel iyi hali etkiler. Kanada'da yapılan bir besi çiftliği çalışması, topalliğin tedavi edilen sağlık problemlerinin %40'ını oluşturduğunu bulmuştur. Çinko (Zn), keratinleşme için hayati öneme sahiptir ve düşük Çinko (Zn) seviyeleri, düşük kaliteli keratin, boynuz bozuklukları ve topallığa yol açabilir. Biyo-yararlı organik Çinko (Zn) takviyesi, boynuz keratinleşmesini iyileştirebilir ve vücut tarafından daha iyi emilim ve kullanım sağlandığı için topallığın önlenmesine yardımcı olabilir.
Mastit
Mastit, memede iltihaplanma olup, süt ineklerinde maliyetli bir hastalıktır ve ağrı, azalmış süt verimi ve artan veteriner maliyetlerine yol açar. Mastit için etkili yaklaşımlar, bağışıklık fonksiyonunu artırmak ve meme sağlığını ve temizliğini teşvik etmekle ilgilidir. İnekleri organik selenyum ile takviye etmek, subklinik mastit vakalarını önemli ölçüde azaltmış (Şekil 1) ve somatik hücre sayısını düşürmüş, bu da süt ineklerinde meme sağlığının iyileştiğini göstermiştir.
Şekil 1 – Organik veya inorganik selenyum ile takviye edilen süt ineklerinde, subklinik mastit seviyesine (CMT ile belirlenen) göre meme başı sayısı
Bağırsak sağlığı
Optimal bağırsak sağlığı, hayvanların genel iyi hali ve verimliliği için gereklidir. Sağlıklı bir bağırsak, verimli sindirim ve besin emilimini destekler, bağışıklık fonksiyonunu güçlendirir ve hastalık riskini azaltır. Özel maya kaynaklı yem katkı maddelerinin bağırsak sağlığını ve bağışıklık yanıtını destekleyerek, besi hayvanlarında morbidite ve mortalite oranlarını düşürdüğü gösterilmiştir. Sağlıklı bir bağırsak ortamını teşvik ederek, hayvan refahı ve performansı artırılabilir.
Sürdürülebilir tarımın geleceğini şekillendirmek
Hayvan refahı, modern hayvancılığın önemli bir yönüdür ve hayvanların sağlığını ve refahını sağlamak amacıyla etik bir şekilde muamele edilmelerine odaklanır. Artan tüketici talebiyle birlikte, daha yüksek refah standartları için tarım ve gıda sektörü, değer zinciri boyunca, çiftçilerden perakendecilere kadar hayvan refahını iyileştirmek için yenilikçi çözümler benimsemektedir. Bu, gıda üretiminde daha etik ve sürdürülebilir bir gelecek için yeni ölçütler belirlemektedir.